Como establece a base sétima «Todas as producións que se consideren premiables en cada unha das modalidades poderán ser presentadas polas súas autoras e autores, editoras, produtoras ou promotoras ás secretarías dos xurados antes do30 de setembro de 2021. Así mesmo, cada un dos membros dos xurados poderá presentar cantas candidaturas considere oportunas para a súa valoración polo resto dos membros.».
A este teor as propostas poderán ser dirixidas ás secretarías de cada unha das modalidades escribindo a: premiosdacriticagalicia@gmail.com
Creación literaria: Xavier Senín Fernández.
Investigación: María López Sandez.
Iniciativas Culturais e Científicas: Inmaculada López Silva.
O sábado 21 de novembro ás 12:00 horas no decurso dunha rolda de prensa na sala de conferencias do centro social Afundación de Vigo deuse a coñecer o ditame da XLIIIª edición dos Premios da Crítica de Galicia nas súas modalidades de Creación Literaria, Investigación, Música, Iniciativas Culturais e Científicas, Artes Plásticas, Artes Escénicas, Cine e Artes Audiovisuais e Cultura Gastronómica.
Baixo o lema «A Nosa Fala. Na súa acea a moerse está o pan do porvir» de Ricardo Carvalho Calero, a pesar da imposibilidade de celebrar o acto coas súas características habituais, a asociación Premios da Crítica de Galicia mantivo a tradición de anunciar en outono uns premios, que ven outorgando dende 1978, coa intención de recoñecer a excelencia e a relevancia dos labores individuais e colectivos máis destacados nos diversos ámbitos da creación cultural e da investigación en Galicia durante o ano 2019.
Dende comezos do mes de outubro, as 56 persoas compoñentes dos oito xurados, que se unen ao mais do milleiro de participantes ao longo de máis de catro décadas, traballaron e ditaminaron de forma virtual sobre as propostas presentadas libremente por editoras, produtoras e outras entidades culturais.
Feliz Idade de Olga Novo, Premio de Creación Literaria
O xurado da XLIII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Creación Literaria, formado por Moncha Fuentes, escritora e gañadora da edición anterior; Luís González Tosar, escritor e presidente do Centro Pen de Galicia; Ánxela Lema París, crítica e compoñente da Sega; Montserrat Pena Presas, crítica e profesora da USC; Olivia Rodríguez, crítica e profesora da UDC; Vicente Rodríguez Justo, director da Biblioteca Pública Municipal de Verín e Mª Dolores Cabrera Iglesias, secretaría, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas as obras, por orde alfabética, Atlas de Alba Cid (Galaxia), Feliz Idade de Olga Novo (Kalandraka), Memoria do silencio de Eva Mejuto (Xerais) e O último barco de Domingo Villar (Galaxia). Tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por unanimidade o premio a Feliz Idade de Olga Novo ( Kalandraka)
O xurado salientou na obra gañadora a forza lírica coa que converte as vivencias persoais nun feito poético universal, enraizado no máis fondo da nosa propia identidade cultural. É un canto á vida no que conflúen pasado, presente e futuro. Ao tempo que o eu lírico expresa a súa felicidade polo nacer da filla, compón unha elexía polo pai falecido. Destacan a potencia da lingua poética e a escolla das referencias culturais. Unha estrutura, en sete partes ben definidas, axuda a avanzar na gozosa lectura.
Anarquistas Galegos en América de Bieito Alonso, premio de Investigación
O xurado da XLIII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Investigación, formado por Fernando Aguado Agelet, gañador da edición anterior, profesor da UDV; Marilar Aleixandre, catedrática da USC, membro da RAG; Anxo Carracedo, catedrático da USC; Antón Costa Rico, catedrático da USC; Carmen García Mateo, catedrática da UDV; Joana Magalhães, investigadora no INBIC, Instituto de Investigacións Biomédicas da Coruña e Blanca Roig Rechou, secretaría, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Anarquistas galegos en América, de Bieito Alonso; Unha historia da música en Galicia. 1952-2018 de Fernando Fernández Rego; Variación e cambio nos dominios galego e portugués no século XX. https://ilg.usc.es/gl/proxectos/VARCAM_GP , dirixido por Xulio Sousa Fernández e Castelao. Construtor da Nación. Tomo I. 1886-1930.de Miguel Anxo Seixas. Tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por maioría o premio á obraAnarquistas galegos en América de Bieito Alonso, publicada pola editorial Galaxia.
O xurado salientou nesta obra: a investigación rigorosa, propia e sintética coa que se profundiza e anova, con lucidez historiográfica, a historia do anarquismo en América; a visión transnacional e inclusiva da loita pola xustiza social desde perspectivas ideolóxicas e organizativas do anarquismo; o entrelazado do tema da emigración a través de historias conectadas de homes e mulleres desde diversos puntos de América e Galicia e a súa presentación accesible para un amplo público lector
O xurado desta edición solicita un cambio nas bases do premio para clarificar que serán galardoadas obras de investigación escritas en lingua galega.
GCiencia.Portal da Ciencia Galega, premio de Iniciativas Culturais e Científicas
O xurado da XLIII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Iniciativas Culturais e Científicas, formado por Rosario Álvarez Blanco, presidenta do CCG, membro da RAG; Alfredo Conde Cid, escritor; Avelino Muleiro García, catedrático de Filosofía, director do Instituto de Estudos Carballineses; Cristina Novoa Fernández, mestra, traballadora do ámbito das bibliotecas escolares e o fomento da lectura; Susana Pedreira Buján, xornalista de Onda Cero; Felipe Senén, escritor, presidente de Terras Ártabras e Ramón Nicolás Rodríguez, secretaría, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas á Fundación Vicente Risco, o portal GCienciae Polo correo do vento. Tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por maioría o premio ao portal GCiencia.
O xurado salientou a aposta do portal web GCiencia polo fomento e transmisión de contidos científicos e tecnolóxicos en lingua galega e dirixidos a un público xeralista. Recoñecemos a traxectoria dun proxecto codirixido desde 2013 polos xornalistas Eduardo Rolland e Pablo López e que acada un tráfico de máis de cinco millóns de páxinas vistas ao mes. Ademais, o xurado valora a relevante achega que supón este portal para normalizar o uso do noso idioma tanto na ciencia como na rede, alén de promocionar os valores humanistas da propia ciencia.
O xurado quere salientar, asemade, os valores que atesouran os outros dous finalistas. En primeiro lugar valórase na Fundación Vicente Risco a defensa da figura extraordinaria de Risco a través dun plural abano de actividades que promove unha constante análise crítica arredor da súa obra, alén de inculcar os valores culturais fronte á aculturación. En segundo lugar, en canto ao proxecto Polo Correo do Vento, un colectivo especializado na realización de actividades dirixidas a un público novo, salientamos a intensa promoción da lectura, o traballo realizado a prol da comprensión oral en galego e o desenvolvemento da creatividade e expresión artística das nenas e nenos na nosa lingua.
Margarita Viso, premio de Música
O xurado da XLIII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Música, formado por Alejo Amoedo, pianista catedrático do Conservatorio Superior de Música de Vigo e membro da Sección de Artes Escénicas, Musicais e Audiovisuais do Consello da Cultura Galega; Xan Carballal, director da Orquestra Clásica de Xove, gañador da edición anterior; Andrea González, pianista, vicepresidenta de Juventudes Musicales de España, directora do Festival IKFEM; Óscar Ibáñez, músico, mestre en educación musical, especialista en música tradicional galega; Ángeles Lorenzo, directora do Conservatorio de Música Profesional de Torroso e da Escola de Música de Mos; Selina Otero, xornalista do Faro de Vigo con formación musical e Malores Villanueva, secretaría, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Colección Chave mestra,Xaime Estévez e Margarita Viso. Tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por unanimidade o premio a Margarita Viso.
O xurado lamentou non poder premiar os tres finalistas ao considerar que son dúas traxectorias e un proxecto de gran valía. Como as bases contemplan un só premio, o xurado decantouse por Margarita Viso pola súa longa e fecunda traxectoria como compositora, pianista acompañante, musicóloga e editora de música. Margarita Viso é a decana das compositoras galegas, unha pioneira que nos achegou cos seus estudos os mellores músicos da nosa contemporaneidade. Os seus traballos sobre Marcial de Adalid ou José Baldomir son rigorosos e exhaustivos, imprescindibles para poder coñecer a estes dous músicos. Ao tempo que investigaba, preocupouse por crear unha canle para divulgar os autores galegos, así impulsou a editorial Viso. E mentres impartía docencia nos Conservatorios de Zaragoza, Ponferrada e A Coruña. Margarita Viso é unha muller entregada á música galega dende moi distintas facetas. Na súa traxectoria destaca o seu compromiso e a súa excelencia, por iso este Premio da Critica debería servir non só como recoñecemento, senón como agradecemento polo seu labor a prol da música contemporánea.
Alfonso Costa, premio de Artes Plásticas
O xurado da XLIII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Artes Plásticas, formado por Antón Castro, crítico e comisario de exposicións; María Xesús Díaz, artista; Sara Donoso, comisaria de arte; Mauro Lomba, arquitecto e director de galería; Soledad Penalta, escultora, gañadora da edición anterior; Ánxeles Penas, crítica de arte e Antón Sobral, secretaría, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Menchu Lamas, Alfonso Penela e Alfonso Costa. Tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por maioría o premio a Alfonso Costa.
O xurado salientou de Alfonso Costa o seu extraordinario traballo creativo durante cincuenta anos a través da pintura e o gravado así como o seu gran maxisterio no dominio das técnicas artísticas onde predominan un depurado debuxo e un rico colorido. O xurado tamén destacou a orixinalidade da súa obra. Alfonso Costa dende novo tivo unha vocación forte que o levou a Barcelona durante uns anos onde realizou xigantescos murais e amosou a súa obra en destacadas galerías. Logo, tras o seu regreso a Galicia, imparte cursos de gravado así como realiza innumerables e importantes mostras recibindo numerosos premios. O xurado destacou, ademais, o seu traballo como ilustrador deseñando numerosas capas de libros así como carteis de eventos culturais. No 2019 realizou diversas mostras e outras actividades artísticas en Galicia e foi convidado a expoñer a súa obra no Castelo de Neuburg en Passau (Baviera) convidado polo Parlamento Bávaro.
Os Monicreques de Kukas, premio de Artes Escénicas
O xurado da XLIII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Artes Escénicas, formado por Rut Balbís, coreógrafa, gañadora da edición anterior; Fernando Dacosta, actor e director, profesor UDV; Carlos Labraña, dramaturgo; Patricia Meira, dramaturga; Manuel F. Vieites, crítico, director da ESADG; Manuel Xestoso, subdirector da Revista Galega de Teatro e crítico teatral de Nós Diario e Eulalia Agrelo, secretaría, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a: Os Monicreques de Kukas (Arlequina), Grupo Chévere (Curva España) e Teatro Ensalle. Tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por unanimidadeo premio a Os Monicreques de Kukas.
O xurado salientou que Os monicreques de Kukas se trata dunha compañía de monicreques pioneira en Galicia, un xénero teatral ao que tamén se pretende recoñecer con este premio. Así mesmo destacou a súa faceta artística, xeradora dun universo propio, e artesán, que implica a construción das marionetas e o seu mundo. A compañía resistiu o paso do tempo e soubo evolucionar incorporando novas xeracións de «titiriteiros» nos seus espectáculos desde a súa creación en Santiago de Compostela no ano 1979. Por outra parte, resaltou que a súa obra Arlequina, escrita por Marcelino de Santiago e dirixida por Isabel Rey e o mesmo «Kukas», sintetiza nun espectáculo, no que se hibridan diferentes manifestacións creativas e artistas, todo o seu eloxioso quefacer ao longo destes anos enriba dun escenario que convidou públicos de todas as idades.
O que arde de Oliver Laxe, premio de Cine e Artes Audiovisuais
O xurado da XLIII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Cine e Artes Audiovisuais, formado por Uxía Caride, xerente AGAPI; Antonio Duran «Morris», actor; María Mera, actriz; Rubén Ríos, actor e director; Ramón Rozas, crítico e xornalista de Diario de Pontevedra; Xosé Manuel Sande, programador do CGAI e Ledicia Costas Álvarez, secretaría, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Arime (filme de Jaione Camborda), Ghaleb Martínez, Jorge Coira e O que arde (filme de Óliver Laxe). Tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por unanimidade o premio a O que arde de Óliver Laxe.
O xurado salientou que son moitas e ben relevantes as razóns para premiar o traballo conxunto realizado na longametraxe O que arde. Fitos para a noso cinema que ollan a un cineasta singular, Óliver Laxe; a un equipo comprometido e talentoso; así como a unha industria in crescendo que goza, facilita e difunde esforzos coma os seus. O que arde aparece como unha proposta, fermosa e poética, que se expande a través da memoria recente: Cannes, os premios Goya, a preselección aos Óscar, as resonancias da nosa lingua, a sabedoría dun atávico legado, a procura dunha emoción, o coñecemento mundo adiante. Pola súa contribución global, baixo múltiples perspectivas, que van do artístico, lingüístico, cultural, etnográfico ou sociolóxico ao económico, é emblema dun momento histórico plural e frutífero para o ámbito audiovisual galego. De seguro, a mellor metáfora das doses de xenio, brillo e honestidade que posúe hoxe todo un substrato cultural, reflectido tanto nas diversas candidaturas seleccionadas como na necesidade mesma do seu apoio e preservación institucional.
Festa do marisco do Grove, premio de Cultura Gastronómica
O xurado da XLIII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Cultura Gastronómica, formado por Sandra Faginas, xornalista, xefa da sección de Suplementos de La Voz de Galicia, responsable das revistas YES, Fugas e HUM; Lucía Freitas, cociñeira do restaurante A Tafona, gañadora da edición anterior; Jorge Guitián, escritor e divulgador; Rosaura Leis Trabazo, profesora de Pediatría, presidenta do Comité Científico da Fundación Dieta Atlántica da USC. IDIS. CiberObn. Hospital Clínico Universitario de Santiago; Rubén Otero Caneda, director do CIFP Manuel Antonio; Jesús Simal Gándara, catedrático da UDV e coordinador do CIA e Luis Marconi Suárez, secretaría, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Asociación Cociña Ourense, Festa do Marisco do Grove e Xabier Castro Pérez. Tras as derradeiras deliberacións virtuais, realizadas por videoconferencia, o Xurado acordou outorgar por maioría o premio a Festa do Marisco de O Grove
O xurado valorou a dificultade para ditaminar este premio, dada calidade de todas as candidaturas presentadas nesta convocatoria, principalmente a dos finalistas, o que demostra a gran actividade e as iniciativas que existen en Galicia no mundo da Cultura Gastronómica. Salientou ademais que esta Festa do Marisco do Grove, que se celebra dende 1963 como un evento de exaltación do marisco, no que sempre participaron as mariscadoras e os mariscadores, conxuntamente cos veciños do concello, e chegando na súa 57ª edición a ser un evento cultural internacional, que convoca a máis de 200.000 persoas, que edita os seus catálogos en Galego e 4 idiomas máis, e que potencia os alimentos naturais do mar, paralelamente con duas semanas de actividade cultural
Esta XLIIIª edición dos Premios da Crítica de Galicia estivo patrocinada polo Concello de Vigo, A Xunta de Galicia e a Deputación provincial de Pontevedra, sendo entidades colaboradoras Afundación e Sargadelos.
A xunta directiva da Asociación Premios da Crítica de Galicia acordou que o ditame dos XLIII Premios da Crítica de Galicia 2020, finalmente, celebrarase o sábado 21 de novembro no centro social Afundacion de Vigo.
Así mesmo nomeou as seguintes persoas como membros dos xurados de cada unha das oito modalidades:
Creación literaria: Moncha Fuentes, escritora e gañadora da edición anterior; Luís González Tosar, escritor e presidente do Centro Pen de Galicia; Ánxela Lema París, crítica e compoñente da Sega; Montserrat Pena Presas, crítica e profesora da USC; Olivia Rodríguez, crítica e profesora da UDC; Vicente Rodríguez Justo, director da Biblioteca Pública Municipal de Verín e Mª Dolores Cabrera Iglesias, secretaria, Premios da Crítica de Galicia.
Investigación: Fernando Aguado Agelet, gañador da edición anterior, profesor da UDV; Marilar Aleixandre, catedrática da USC, membro da RAG; Anxo Carracedo, catedrático da USC; Antón Costa Rico, catedrático da USC; Carmen García Mateo, catedrática da UDV; Joana Magalhães, investigadora no INBIC, Instituto de Investigacións Biomédicas da Coruña e Blanca Roig Rechou, secretaría, Premios da Crítica de Galicia.
Iniciativas Culturais e Científicas: Rosario Álvarez Blanco, presidenta do CCG, membro da RAG; Alfredo Conde Cid, escritor; Avelino Muleiro García, catedrático de Filosofía, director do Instituto de Estudos Carballineses; Cristina Novoa Fernández, mestra, traballadora do ámbito das bibliotecas escolares e o fomento da lectura; Susana Pedreira Buján, xornalista de Onda Cero; Felipe Senén, escritor, presidente de Terras Ártabras e Ramón Nicolás, secretaría, Premios da Crítica de Galicia.
Música: Alejo Amoedo, pianista especializado en música de compositores galegos, catedrático do Corpo de Música e Artes Escénicas da Xunta de Galicia con destino no Conservatorio Superior de Música de Vigo e membro da Sección de Artes Escénicas, Musicais e Audiovisuais do Consello da Cultura Galega; Xan Carballal, director da Orquestra Clásica de Xove e da Orquestra de Cámara Luguesa, director das Escolas de Música de Burela e Mondoñedo, profesor de Harmonía e composición do Conservatorio de Vilalba, gañador da edición anterior; Andrea González, pianista, vicepresidenta de Juventudes Musicales de España, presidenta de Xuventudes Musicais Eixo Atlántico, directora do Festival IKFEM da Eurocidade Tui-Valença; Óscar Ibáñez, músico, mestre en educación musical, especialista en música tradicional galega, xestor de documentación musical e investigador; Ángeles Lorenzo, directora do Conservatorio de Música Profesional de Torroso e da Escola de Música de Mos, directora da Banda de música Xuvenil de Torroso-Mos; Selina Otero, xornalista do Faro de Vigo. Con formación musical e Malores Villanueva, secretaría, Premios da Crítica de Galicia.
Artes Plásticas: Antón Castro, crítico eco misario de exposicións; María Xesús Díaz, artista; Sara Donoso, comisaria de arte; Mauro Lomba, arquitecto e director de galería; Soledad Penalta, escultora, gañadora da edición anterior; Ánxeles Penas, crítica de arte e Antón Sobral, secretaría, Premios da Crítica de Galicia.
Artes Escénicas: Ruth Balbís, coreógrafa, gañadora da edición anterior; Fernando Dacosta, actor e director, profesor UDV; Carlos Labraña, dramaturgo; Patricia Meira, dramaturga; Manuel F. Vieites, crítico, director da ESADG; Manuel Xestoso, subdirector da Revista Galega de Teatro e crítico teatral de Nós Diario e Eulalia Agrelo, secretaría, Premios da Crítica de Galicia.
Cine e Artes Audiovisuais: Uxía Caride, xerente AGAPI; Antonio Duran «Morris», actor; María Mera, actriz; Rubén Ríos, actor e director; Ramón Rozas, crítico e xornalista de Diario de Pontevedra; Xosé Manuel Sande, programador do CGAI e Ledicia Costas, secretaría, Premios da Crítica de Galicia.
Cultura Gastronómica: Sandra Faginas, xornalista, xefa da sección de Suplementos de La Voz de Galicia, responsable das revistas YES, Fugas e HUM; Lucía Freitas, cociñeira do restaurante A tafona, gañadora da edición anterior; Jorge Guitián, escritor e divulgador; Rosaura Leis Trabazo, profesora de Pediatría, presidenta do Comité Científico da Fundación Dieta Atlántica da USC. IDIS. CiberObn. Hospital Clínico Universitario de Santiago; Rubén Otero Caneda, director do CIFP Manuel Antonio; Jesús Simal Gándara, catedrático da UDV e coordinador do CIA, Luis Marconi Suárez, secretaría, Premios da Crítica de Galicia.
A Asociación Premios da Crítica de Galicia acordou aprobar as bases pola que se rexerán os Premios da Crítica de Galicia 2020, que se ditaminarán en Vigo o 7 de novembro de 2020, ademais de nomear as secretarías de cada unha das modalidades.
Como establece a base sétima «Todas as producións que se consideren premiables en cada unha das modalidades poderán ser presentadas polos súas autoras e autores, editoras, produtoras ou promotoras ás secretarías dos xurados antes do 30 de setembro de 2020. Así mesmo, cada un dos membros dos xurados poderá presentar cantas candidaturas considere oportunas para a súa valoración polo resto dos membros».
A este teor as propostas poderán ser dirixidas ás secretarías de cada unha das modalidades escribindo a: premiosdacriticagalicia@gmail.com
Creación literaria: María Dolores Cabrera.
Investigación: Blanca Roig Rechou.
Iniciativas Culturais e Científicas: Ramón Nicolás Rodríguez.
Música: Malores Villanueva.
Artes Plásticas: Antón Sobral Iglesias.
Artes Escénicas: Eulalia Agrelo Fernández.
Cine e Artes Audiovisuais: Ledicia Costas Álvarez.
No Auditorio do centro social Afundación de Vigo deuse a coñecer este medio día o ditame da cuadraxésima segunda edición dos Premios da Crítica de Galicia na súas modalidades de Creación Literaria, Investigación, Música, Iniciativas Culturais e Científicas, Artes Plásticas, Artes Escénicas, Cine e Artes Audiovisuais e Cultura Gastronómica.
Baixo o lema «Teñamos o valor de darnos o futuro», xuntáronse trescentas persoas representativas dos diversos ámbitos da política, da sociedade e da actividade cultural do país, entre as que se atopaban Abel Caballero, alcalde de Vigo; Carlos López Font, vicepresidente da Deputación Provincial de Pontevedra; Víctor F. Freixanes, presidente da Real Academia Galega e Cesáreo Sánchez iglesias , presidente da AELG, entre outras.
Bieito Ledo, presidente da Asociación Premios da Crítica Galicia, abriu o acto, conducido pola xornalista Noelia Otero, saudando aos asistentes e lembrando a traxectoria dos premios e defendendo Galicia como un lugar de encontro cosmopolita, universal, orixinal e ascendente. Rematou Bieito Ledo o seu discurso apelando ao futuro: «O século XXI está sendo unha época de esplendor na nosa historia. Galicia dedicouse a observar, crear, recoller, xuntar e soñar para que chegase un estourido de grandeza e harmonía en todos os ámbitos da nosa cultura. Os galegos sábense fillos dun paraíso e capaces de definírense cunha soa palabra: NÓS. Amigas e amigos: que o canto da rola aloumiñe todos os soños que o noso pobo leva no seu peito e que aínda están por vir».
O mar que nos leva de Moncha Fuentes, Premio de Creación Literaria
O xurado da XLII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Creación Literaria, formado por Anxo Angueira Viturro, escritor, presidente da Fundación Rosalía de Castro; Daniel Asorey Vidal, escritor e profesor; Montse Dopico González, xornalista e crítica literaria; María del Mar Fernández Vázquez, profesora da USC e crítica; Chus Pato Díaz, poeta, membro da RAG; Xosé Ponte Far, profesor e crítico; María López Sández, que actuou como secretaria, en representación de Premios da Critica Galicia, acordou declarar finalistas as obras O mar que nos leva de Moncha Fuentes (Xerais) e Michigan, acaso Michigan de Antón Reixa (Xerais). Tras as derradeiras deliberacións acordou outorgar por por maioría o premio O mar que nos leva de Moncha Fuentes (Xerais).
En primeiro lugar o xurado salientou de Michigan, acaso Michigan de Antón Reixa, a obra finalista, «a fidelidade á ruptura e á vangarda dunha xeración e a un estilo persoal e senlleiro que mestura as máis altas referencias literarias con elementos da cultura pop procurando as súas raíces e explorando o papel da lingua na memoria; así como a hibridación dun texto que transita entre o lírico e o narrativo, cunha montaxe cinematográfica que confire á escrita unha axilidade envolvente na que o humor e o azar se mesturan coa vida».
A seguir, o xurado salientou da obra gañadora, O mar que nos leva de Moncha Fuentes, «o seu carácter de obra inaugural coa que irrompe unha voz poderosa, que bebe da experimentación coa focalización para narrar desde a memoria, decantándose en parágrafos envolventes, co ritmo narrativo dunha maré imparable. Comezando cunha ferida do íntimo, a obra progresa cara ao colectivo e social até converterse na novela dunha xeración, expresada cun estilo brillante e unha abraiante madureza narrativa».
Satélite LUME-1, Premio de Investigación
O xurado da XLII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Investigación, formado por Amparo Alonso Betanzos, catedrática do Departamento de Ciencias da Computación da UDC e presidenta da Sociedad Española para a Intelixencia Artificial; Ricardo García Mira, catedrático do Departamento de Psicoloxía da UDC; Águeda Gómez Suárez, profesora do Departamento de Socioloxía, Ciencia Política e da Administración e Filosofía da UVigo (campus Ourense); Martín López Nores, profesor do Departamento de Enxeñaría Telemática da UVigo; María Loureiro, catedrática do Departamento de Fundamentos de Análise Económica da USC; José Luís Mascareñas Cid, gañador da edición anterior, director do CIQUS, catedrático da USC e Jorge Mira Pérez, que actuou como secretario en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou declarar como finalistas ao artigo «Botton-up síntesis of multifuctional nanoporous Graphene» de César Moreno, Manuel Vilas-Varela, Bernhard Kretz, Aran Garcia-Lekue, Marius V. Costache, Markos Paradinas, Mirko Panighel, Gustavo Ceballos, Sergio O. Valenzuela Diego, Peña e Aitor Mugarza; ao proxecto Satélite LUME-1 do Equipo da Escola de Enxeñaría de Telecomunicacións, da Escola de Enxeñaría Industrial e da Escola de Enxeñaría Informática (campus Ourense) da Universidade de Vigo, liderado por Fernando Aguado Agelet; e á obra Golpistas e verdugos de 1936. Memoria dun pasado incómododa que son editores Lourenzo Fernández Prieto e Antonio Miguez Macho (Galaxia).Tras unha densa deliberación acordou outorgar por maioría o premio a Satélite LUME-1.
O xurado salientou, en primeiro lugar, «as enormes dificultades e alto grao de discusión interna motivado pola dificultade para artellar uns criterios comúns para obras de procedencia tan dispar e brillantes nos eidos científico, tecnolóxico e social». «Así, ao longo da súa deliberación, tivemos unha obra que supuxo un cambio de paradigma, unha concepción orixinal e gran rigor no tema tan delicado como é a memoria histórica; un artigo na prestixiosa revista Science, que foi elixido como un dos dez descubrimentos do ano pola Sociedade Americana de Química, e o lanzamento dun satélite que é consecuencia do nacemento da incipiente industria aeroespacial galega».
O xurado acordou conceder o premio a Satélite LUME-1 «por supoñer unha achega galega de impacto científico internacional no eido tecnolóxico, que combina a loita contra unha praga do noso país coo o lume, un impacto económico coa creación dunha incipiente industria aeroespacial galega e poñer a Galicia, literalmente, no espazo».
Festival de Poesía do Condado, Premio de Iniciativas Culturais e Científicas
O xurado da XLII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Iniciativas Culturais e Científicas, formado por Iván Area Carracedo, profesor do departamento de Matemática Aplicada da UDV en Ourense; Rocío Castro Tarrío, xornalista, xestora cultural; Fran P. Lorenzo, xornalista e escritor; Ana Romaní Blanco, gañadora da edición anterior, xornalista, poeta, membro da RAG; Iria Veiga Ramos, psiquiatra, divulgadora científica; Nel Vidal Barral, profesor e xestor cultural e Alba Nogueira López, que actuou como secretaria, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Coordinadora de Traballadores/as de Normalización da Lingua (CTNL), Espazos sonoros, Festival de Poesía do Condado e Semente Escola de Ensino Galego. Tras as derradeiras deliberacións acordou outorgar por por maioría o premio a Festival de Poesía do Condado.
O xurado salientou da iniciadora gañadora que «é un dos festivais de máis longa traxectoria no noso contexto que fai un traballo cultural de base desde o asociacionismo nunha vila e coa acción na contorna». Saliéntase, tamén, «a súa continuidade, mesmo en condicións moi adversas, así como a remuda xeracional na organización e a súa evolución ampliando focos». O xurado sinalou, tamén, que «é meritoria a atención que desenvolveu arredor das culturas poéticas peninsulares e ter feito do poético un espazo de encontro de xeracións e públicos diversos, así como unha liña de traballo comprometida cos debates sociais e unha posición crítica».
Xan Carballal, Premio de Música
O xurado da XLII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Música, formado por Olga Alexandrovskaia Trofimova, violinista, profesora Conservatorio de Santiago; Eloi Caldeiro, músico, líder do grupo Brath, promotor cultural; Miro Casabella, cantor; Celia Díaz, xornalista da Radio Galega; Mercedes Peón, gañadora da edición anterior, música; Marcos Seoane, violinista, profesor do Conservatorio de Culleredo e Ernesto Sánchez Pombo, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Xan Carballal e á Banda Artística de Merza. Tras a derradeira deliberación acordou outorgar por unanimidade o premio a Xan Carballal.
O xurado salientou «de Xan Carballal unha traxectoria longa e un traballo de base moi singular na música clásica, que levou a que centos de rapaces do rural galego puidesen acceder a unha educación musical e cultural, e moitos dos cales están hoxe en importantes formacións».
Soledad Penalta, Premio de Artes Plásticas
O xurado da XLII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Artes Plásticas, formado por Javier Alonso de la Peña, gañador da edición anterior, arquitecto; Fernando Barreira, pintor; Fátima Otero Bouza, crítica; Ruth Noemí Lodeiro Pérez, escultora; Celso Martínez «Celsius Pictor», deseñador; Rosario Sarmiento Escalona, comisaria e crítica e Xabier Limia de Gardón, que actuou como secretario, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Soledad Penalta, Xosé Freixanes e Elena Colmeiro. Tras as derradeiras deliberacións, acordou outorgar maioría o premio a Soledad Penalta Lorenzo.
O xurado salientou de Soledad Penalta «a súa longa traxectoria e coherencia e, ao mesmo tempo, a capacidade de investigación con novos materiais, cos que acada unha linguaxe propia, introducindo dun xeito novidosas caligrafías nunha constante renovación iconográfica e conceptual».
Rut Balbís, Premio de Artes Escénicas
O xurado da XLII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Artes Escénicas, formado por María Armesto, directora da Mostra Internacional de Teatro Cómico e Festivo de Cangas, gañadora da edición anterior; Afonso Becerra de Becerreá, dramaturgo, profesor da Escola Superior de Arte Dramática de Galicia; Bettina Kohlaas, xornalista, xestora cultural, directora do Teatro Colón da Coruña; Paula Quintas, bailarina e coreógrafa, integrante do Equipo de Corpo(a)Terra, Festival de Danza de crúa de Ourense; Neves Rodríguez, actriz e comunicadora TVG; Vanesa Sotelo, xornalista, directora de escena, directora da revista Erréguete e Paula Cabaleiro, que actuou como secretaria, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Matarile Teatro (Ana Vallés e Baltasar Patiño), Rut Balbís e Pistacatro por Arnoia. Arnoia. Tras as derradeiras deliberacións, acordou outorgar por maioría o premio a Rut Balbís.
O xurado salientou de Rut Balbís «o seu impecable e incansable traballo como bailarina e coreógrafa, pero tamén polo seu constante labor para dignificar e visibilizar a danza en Galicia, en por crear tecido, redes e espazos para achegara a danza a todos os públicos, como é o proxecto RPM que impulsou xunto a outras persoas. Destacamos tres palabras de Rut Balbís; TALENTO, RESISTENCIA e XENEROSIDADE».
A Fariña (serie), Premio de Cine e Artes Audiovisuais
O xurado da XLII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Cine e Artes Audiovisuais, formado por Alba Aguiar, directora de Arte, vestuarista; Miguel Canalejo, actor e guionista; Ángel de la Cruz, director, guionista, produtor e profesor; Álvaro Gago, director de Matria, gañador da edición anterior; Chelo Loureiro, produtora, fundadora de Abano de Producións; Olga Osorio, directora e profesora da EIS da Coruña e Mariana Fernández Carballal, secretaría, que actuou como secretaria, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Lucía Catoira Pan, Fariña (serie) e Bambú producciones. Tras as derradeiras deliberacións, acordou outorgar por maioría o premio a Fariña (serie).
O xurado salientou que «ademais da evidente calidade das produción e realización e dos traballos dos seus equipos técnico e artístico, polo considerable esforzo da produtora en apostar por unha historia e uns equipos galegos que lograron situar a Galicia no mapa audiovisual internacional nun momento crucial da produción de ficción para TV, abrindo un sólido camiño para as persoas profesionais, produtoras e historias propias».
Lucía Freitas, Premio de Cultura gastronómica
O xurado da XLII edición dos Premios da Crítica de Galicia da modalidade de Cultura Gastronómica, formado por Carmen Albo, responsable do blog «Guisándome la vida»; Luis Cividanes González, responsable de comunicación de Trevisani; Federación de Razas Autóctonas Galegas BOAGA, gañadora da edición anterior; Héctor López, cociñeiro do restaurante España, membro do Grupo Nove; Alejandro Paadín, sumiller; Beatriz Sotelo, cociñeira do restaurante A estación de Cambre e Inma López Silva, que actuou como secretaria, en representación de Premios da Crítica de Galicia, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Lucía Freitas do restaurante A Tafona, Tardes do Atlántico de Martin Códax, Centro Integrado de FP de Lamas Abade. Tras as derradeiras deliberacións, acordou outorgar por maioría o premio a Lucía Freitas.
O xurado salientou de Lucía Freitas «o seu papel como empresaria da restauración e a súa capacidade para interpretar a cultura gastronómica galega cunha extraordinaria ética e coherencia.» «O xurado destaca a súa evolución como cociñeira nunha aposta pola internacionalización que culmina cunha estrela Michelin. Lucía Freitas salienta ademais como exemplo de empoderamento das mulleres na cociña, demostrando que é posible ser muller, empresaria e creadora de excelencia no noso sector gastronómico».
